راهنمای نگارش و انتشار مقالات علمی برای پژوهشگران

نگارش مقاله علمی بر پایه‌ اصول اخلاقی و آکادمیک، از ارکان مهم تولید علم و ارتقاء جایگاه پژوهشگر در جامعه علمی است. 
در راستای استانداردسازی نگارش مقالات، توجه به نکات زیر ضروری و الزامی است:
۱. لزوم درج نام استاد راهنما در مقالات استخراج‌شده از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی
چنانچه مقاله‌ علمی از پایان‌نامه، رساله یا طرح پژوهشی استخراج شده باشد، ذکر نام استاد(ان) راهنما یا مشاور (حسب مورد) در فهرست نویسندگان مقاله الزامی است. عدم رعایت این مورد، تخلف پژوهشی محسوب می‌شود و می‌تواند تبعات انضباطی و اخلاقی به دنبال داشته باشد. همچنین لازم است وابستگی سازمانی (افیلییشن) صحیح و رسمی استاد راهنما به‌صورت دقیق درج گردد.
۲. نحوه درج افیلییشن (Affiliation) و الزامی بودن آن
در تمامی مقالات علمی، نوشتن افیلییشن برای تمامی نویسندگان الزامی است. افیلییشن باید شامل نام کامل دانشگاه/مؤسسه، دانشکده/گروه آموزشی (در صورت وجود)، شهر و کشور باشد. به عنوان نمونه:
Department of Biology, Faculty of Science, University of Tehran, Tehran, Iran
گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
نکته: افیلییشن باید با واقعیت سازمانی نویسنده منطبق باشد و از ارائه اطلاعات نادرست یا ناقص خودداری شود.
۳. رعایت اصول استنادی و حفظ حقوق منابع استفاده‌شده
استفاده از آثار، نظریه‌ها و داده‌های دیگران مستلزم ارجاع‌دهی دقیق و علمی مطابق با شیوه‌نامه‌های مرسوم APA، MLA، Vancouver و است. عدم ارجاع به منابع، نقض اصول اخلاقی پژوهش تلقی شده و موجب خدشه‌دار شدن اعتبار علمی نویسنده می‌گردد.
۴. ممنوعیت کپی‌برداری (Plagiarism) و حفظ حقوق مالکیت فکری
کپی‌برداری مستقیم یا غیرمستقیم از آثار دیگران بدون ذکر منبع، عملی غیراخلاقی و غیرقانونی است که تحت عنوان سرقت علمی شناخته می‌شود. چنین اقداماتی مشمول پیگرد قانونی بوده و می‌تواند منجر به رد مقاله، لغو امتیازات پژوهشی و محرومیت از چاپ در نشریات معتبر شود. مالکیت معنوی آثار علمی متعلق به پدیدآورنده آن است و باید محترم شمرده شود.
سایر نکات مهم:
•    عنوان مقاله باید دقیق، گویا و منطبق بر محتوای پژوهش باشد.
•    چکیده و کلیدواژه‌ها باید به‌صورت علمی و مطابق با ساختار نشریه هدف نوشته شوند.
•    نتایج باید مستند و مبتنی بر داده‌های واقعی باشند؛ از تحریف یا اغراق در گزارش یافته‌ها خودداری شود.
•    در صورت استفاده از کمک‌های مالی، حمایت نهادها یا مشارکت دیگر پژوهشگران، حتماً در بخش "سپاسگزاری" ذکر شود.
•    لازم است پیش از ارسال مقاله، از نظر رعایت ساختار، نگارش علمی، اصول اخلاقی و استانداردهای نشریه بررسی نهایی صورت گیرد.

توصیه نهایی:
نگارش مقاله علمی نه‌تنها یک فرآیند فنی بلکه یک تعهد اخلاقی است. پژوهشگران باید با پایبندی کامل به اصول صداقت علمی، امانت‌داری و احترام به حقوق دیگران، در مسیر توسعه دانش گام بردارند.